Zło że nie wnio sku o po śmiert ny awans do stop nia ma jo ra kpt. An to nie go Sta wa rza, który w 1918 r. prze jął wła dzę w Kra ko wie, za po wie dzie li w Kra ko wie Ja ro sław Gowin i inni pra wi cowi rad ni z sej mi ku i rady mia sta. W Kra ko wie nie pod le głość świę tu je się wcze śniej niż 11 li sto pa da, dlate go że w Kra ko wie wol ność za czę ła się wcze śniej. To wła śnie tu, pod Wieżą Ra tu szo wą, An to ni Stawarz roz mun du ro wał ostat ni au striac ki od dział i to wła śnie stąd po szedł im puls nie pod le gło ści na całą Pol skę. 31 paź dzier ni ka 1918 r. pol scy ofi ce ro wie armii au striac kiej pod do wódz twem 29-letniego po rucz ni ka An to nie go Sta wa rza w bra wu ro wej akcji do ko na li bez kr wa we go prze ję cia wła dzy w Kra ko wie. Ran kiem tego dnia za ję li ko sza ry woj sko we na kra kow skim Pod gó rzu, a do po łu dnia pozo sta łe obiek ty woj sko we w mie ście. Na ko niec pol scy żoł nie rze, jesz cze w au striac kich mundurach, do ko na li sym bo licz ne go prze ję cia Rynku Głów nego.
„ O An to nim Sta wa rzu Po la cy za czy na ją sobie przy po mi nać, tak jak za czy na ją sobie przypomi nać o in nych bo ha te rach – o żoł nier zach wy klę tych”– po wie dział Ja ro sław Gowin. Podkreślił, że „upa mięt nia jąc daw nych bo ha te rów wy cho wu je my przy szłych bo ha te rów” i że „wolność jest wartością bez cen ną i nie jest dana raz na za wsze”. – „Dla te go trze ba przy po mi nać miesz kań com Krako wa, trze ba przy po mi nać miesz kań com Pol ski o ta kich bo ha te rach jak ka pi tan, a mam na dzie ję, że już w nie od le głej przy szło ści major An to ni Sta warz” – po wie dział Gowin. W uzasad nie niu wnio sku wy sła nego do Mi ni ster stwa Obro ny Na ro do wej, na pi sa no m.?in., że „ka pi tan Antoni Sta warz był człowiekiem od da nym Pol sce, wal cząc o jej nie pod le głość przez całe życie, nieste ty był nie do ce nio ny i prześla do wa ny po li tycz nie za życia, co za blo ko wa ło mu ścież kę awan su”. Był on pierw szym austriac kim ofi ce rem pol skiej na ro do wo ści, który wy po wie dział po słu szeń stwo Wiedniowi, był właśnie An to ni Sta warz (ur. 1889 r.). W cy wi lu był stu den tem prawa UJ. Wojnę zaczął w stop niu kade ta, wal czył na fron cie serb skim i wło skim, uzy sku jąc wy so kie od zna cze nia bojowe. Z po wo du przed wo jen nej działal no ści nie pod le gło ścio wej uzna wa ny był za po dej rza ne go politycz nie, dla te go awan so wał po wo li. Służ bę w au striac kiej armii koń czył w stopniu po rucz ni ka. Wkrót ce po od zy ska niu nie pod le gło ści polski ko men dant Kra ko wa awan so wał Sta wa rza do stop nia ka pi ta na.
Pierw sza wojna światowa za koń czy ła się w Kra ko wie 31 paź dzier ni ka 1918 r. Tego dnia Kra ków prze stał być czę ścią habs bur skiej mo nar chii; stał się za ląż kiem nie pod le głej Pol ski – pań stwa, które ofi cjal nie miało po wstać do pie ro 11 li sto pa da 1918 r. W za ma chu ma jo wym 1926 r. Sta warz opo wie dział się po stro nie rzą do wej, co za blo ko wa ło jego ka rie rę, w 1929 r. zo stał przenie sio ny w stan spo czyn ku. W la tach 30. był pra cow ni kiem kra kow skie go ma gi stra tu, w czasie oku pa cji niemieckiej dzia łał w kon spi ra cji. Zmarł w 1955 r. i zo stał po cho wa ny na Cmenta rzu Ra ko wic kim.
Czesław Noster – na podstawie strony internetowej miasta Krakowa
© 2015 Association Cosmopolite Village