Chór „Soli Deo” działający przy polskiej parafii w Aulnay sous Bois postanowił nawiązać do pięknej staropolskiej tradycji kolędniczej odwiedzając polskie rodziny. Pierwsze wzmianki o obchodach kolędniczych w Polsce pojawiają się w XVI-wiecznych źródłach. Dawniej kolędowanie, które kończyło się na Trzech Króli, obejmowało chodzenie z żywymi zwierzętami (najstarsza forma kolędowania), maszkarami, z gwiazdą, szopką, z przebierańcami, a także było organizowane widowisko – np. herody. Chłopcy przebierali się zazwyczaj za króla Heroda, Żyda, śmierć, feldmarszałka, czterech żołnierzy, diabła i anioła, Turka, królową itp. Przedstawienie odbywało się w domach od drugiego dnia Bożego Narodzenia do Trzech Króli. Podstawowym wątkiem tematycznym była zbrodnia króla Heroda i jego śmierć. Wydarzeniu towarzyszył śpiew, dialogi i życzenia. Jeszcze w XVI wieku znany był w Polsce zwyczaj oprowadzania po wsiach żywego tura. Inne zwyczaje kolędnicze to szczodrowanie, podłazy. Kolędowanie to odbywało się w dniu św. Szczepana, w Nowy Rok lub wigilię Trzech Króli. Dzieci kolędowały rano, a młodzież i starsi wieczorami. Śpiew rozpoczynano przed domem, a po zaproszeniu przez gospodarza kontynuowano w izbie. Kolędnicy w mieszkaniu recytowali specjalny tekst, a w niektórych wsiach obsypywano się dodatkowo owsem, żytem lub pszenicą. Kolędników obdarowywano też specjalnie na tę okazję wypiekanymi szczodrakami, dostawali również pierogi z kaszą gryczaną i makiem, pieniądze, a dorośli wódkę.
Kolędując w polskich domach, w większości bez uprzedzenia, sprawiliśmy sporo radości a nawet entuzjazmu. Przepiękne polskie kolędy w wykonaniu chóralnym, przeplatane tradycyjnymi życzeniami pozwoliły na duchową podróż do Polski.
„Na scęście, na zdrowie, na to Boze Narodzenie, coby się wom dazyło syćko boskie stworzenie”
„Coby wom nicego nie chybiało, z roku na rok przybywało
Byście byli zdrowi, scęśliwi i weseli jako w niebie janieli!”
„Przyszliśmy tu z Kolędą Do Państwa Gospodarzy
Z piosenką, z życzeniami: Niech Wam Pan Bóg darzy”
„Czas już nam kończyć kolędę Z powrotem w drogę ruszamy
Za gościnę dziękujemy Za kłopoty przepraszamy
Niech marzenia się spełniają Niech powiększa się rodzina
W każdy dzień Nowego Roku Błogosławi Wam Dziecina”
W polskiej kulturze ludowej od czasów przyjęcia chrześcijaństwa (wcześniej kolęda byłą obrzędem obyczajowym, świeckim, niezależnym od religii), pieśni kolędowe zajmują niezwykle ważne miejsce, przybliżając człowieka do sfery sacrum i powodując zarazem sakralizację pewnych elementów rzeczywistości.
Czesław Noster
