6 lutego w Café scientifique w Stacji Naukowej Polskiej Akademii Nauk w Paryżu Aleksandra Gajecka-Antosiewicz przedstawiła dorobek artystyczno-naukowy światowej sławy polskiej klawesynistki Elżbiety Chojnackiej, która zmarła 28 maja 2017 roku w Pa
ryżu. Klawesynistka inspirowała najwybitniejszych kompozytorów XX i XXI wieku, jak
I. Xenakis, G. Ligeti, M. Ohana, Z. Krauze, czy H. M. Górecki. Eksperymentowała, wprowadzała innowacje konstrukcyjne i techniczne nie tylko do utworów muzycznych, ale także do instrumentów: concret sonore, dźwięki syntetyczne, głos, preparację klawesynu
i jego amplifikację. Jej koncerty przyrównywane były do spektakli muzycznych, a sama artystka do „aktorki przy klawesynie”. Łączyła pasję odkrywcy i badacza. Mimo zastanych konserwatywnych warunków i przekonań, z odwagą i determinacją poszukiwała powiązań między muzyką a innymi dziedzinami sztuki i nauki: literaturą, matematyką i architekturą. Andrzej Chłopecki, krytyk muzyczny, nazwał Elżbietę Chojnacką „Demiurgiem współczesnego klawesynu”.
Dorobek Elżbiety Chojnackiej potwierdza, że dychotomia pracy artystów i naukowców jest pozorna. Dzięki swojej wiedzy, intuicji, wyobraźni i odwadze przyczyniła się do znacznego postępu w grze na klawesynie, a także wyznaczyła nowe standardy w interpretacji muzyki współczesnej.
Podczas spotkania mieliśmy okazję posłuchać fragmentów różnych utworów w wykonaniu Elżbiety Chojnackiej. Dało to nowe spojrzenie na klawesyn, który kojarzony jest głównie
z muzyką dawną. Okazało się, że wspaniale na tym instrumencie brzmi muzyka współczesna i rozrywkowa. Pięknie popłynęły i przeniosły nas w zupełnie inny klimat dźwięki skomponowanego przez Ives’a Prina,tanga Tango Fusion z płyty Enrgy.
Artystka została odznaczona wieloma nagrodami, m.in.: Krzyżem Oficerskim Orderu Zasługi Rzeczpospolitej Polskiej, francuskim Order Legii Honorowej, „Nagrodą Tasmana” za wybitną indywidualność muzyczną i bezkompromisowość w twórczości, nagrodą Związku Kompozytorów Polskich za całokształt działalności wykonawczej, za propagowanie muzyki współczesnej ze specjalnym uwzględnieniem muzyki polskiej, za rozwój współczesnego wykonawstwa klawesynowego i inspiracje oraz stymulacje współczesnej twórczości klawesynowej, Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” oraz Krzyżem Komandorskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej, p
rzyznany przez Prezydenta RP za wybitne zasługi dla polskiej kultury i pracę na rzecz rozwoju relacji polsko-francuskich.
Aleksandra Gajecka-Antosiewicz, pianistka i klawesynistka, uczennica i spadkobierczyni Elżbiety Chojnackiej, została wyznaczona przez swoją Mistrzynię na następczynię.
Informacje o prelegentce wykładu znajdują się na stronie https://www.aleksandragajecka-antosiewicz.com
Halina Zasacka
zdjęcie Robert Górski
